Climate

Oud-klimaatgezant Kerry: we schieten voorbij de 1,5 graad

Volgens de ambtenaren loopt de huidige klimaataanpak vast omdat Nederland zowel „het oude fossiele systeem” in stand wil houden als „parallel daaraan een duurzaam energiesysteem” opbouwt. Dat is onhoudbaar, aldus de brief. „Het zorgt voor dubbele kosten, dubbele arbeidsbehoeften en een dubbele energievraag.”

Ook willen de ondertekenaars dat het kabinet klimaatmaatregelen uitvoert die „er al liggen” maar zijn ingetrokken. Te denken valt dan aan: rekeningrijden of degebiedsgerichte aanpakom regio’s te laten voldoen aan water-, bodem- en natuurkwaliteit (het Nationaal Programma Landelijk Gebied).

Double-click here to add your own text.

Klimaattop Bakoe bereikt tóch akkoord: 300 miljard dollar steun voor arme landen

Door Emma van Bergeijk en Jeroen Kraan23 nov 2024 om 23:40Update: 56 min. geleden0 reacties

Delen

Na zeer moeizame onderhandelingen ligt er toch een akkoord op de klimaattop COP29 in Azerbeidzjan. Bijna 200 landen hebben zaterdag in Bakoe afgesproken dat ontwikkelingslanden 300 miljard dollar (zo'n 288 miljard euro) klimaatsteun krijgen vanaf 2035.

Eerder op zaterdag leek de top nog af te stevenen op een mislukking, toen tientallen ontwikkelingslanden wegliepen uit de onderhandelingen. Maar met nieuwe toezeggingen konden zij toch akkoord gaan.

In de uiteindelijke overeenkomst staat dat rijke landen verantwoordelijk zijn voor het verzorgen van 300 miljard dollar aan giften, leningen en investeringen. Ontwikkelingslanden worden gevraagd om vrijwillig bij te dragen, maar dat telt niet mee voor het doel.

Na het aankondigen van het akkoord klonk er luid applaus in de zaal in Bakoe waar de top werd gehouden. Toch zijn niet alle landen tevreden. Zo liet de woedende delegatie uit India weten het akkoord niet in "de huidige vorm" te accepteren.

Ook Nigeria toonde zich ontevreden met de uitkomst. Maar het protest van die landen heeft geen gevolgen voor het akkoord.

Waarschijnlijk best mogelijke deal voor armere landen

Een ander geluid komt uit Europa. Wopke Hoekstra is wél tevreden over de uitkomst van de top. De hoofdonderhandelaar namens de EU noemt de top in Azerbeidzjan "het begin van het nieuwe tijdperk voor klimaatfinanciering." Volgens Hoekstra is er "hard gewerkt om meer geld op tafel te krijgen en de meest kwetsbaren te beschermen".

Het uiteindelijke bedrag dat armere landen aan klimaatfinanciering krijgen, ligt veel lager dan zij hadden gevraagd. Verschillende ontwikkelingslanden zeggen dat zij geen ambitieuze klimaatplannen kunnen opstellen zonder voldoende financiering. Uiteindelijk lijken ze de inschatting te hebben gemaakt dat er niet meer te halen viel bij de meer ontwikkelde landen.

Met de terugkeer van Donald Trump als Amerikaans president ziet het er bovendien niet naar uit dat de verhoudingen op de klimaattop van volgend jaar gunstiger zijn voor een goede deal. De klimaattop vindt dan plaats in de Braziliaanse stad Belém.

Ondanks de deal zegt VN-klimaatchef Simon Stiell dat het geen tijd is voor een "overwinningsrondje" en dat alle landen zich moeten blijven inzetten. "Geen land heeft alles gekregen wat het wilde, we verlaten Bakoe met werk aan de winkel."

NU.nl op de klimaattop

KlimaatverslaggeversJeroen KraanenEmma van Bergeijkvolgen de klimaattop vanuit Bakoe. Lees meer over de klimaattop in onsdossier.

Klimaattop had een duidelijk hoofddoel

Het was al vanaf begin af aan duidelijk dat deze klimaattop één hoofdonderdeel had: een nieuw doel voor klimaatfinanciering. Op dit moment moeten rijke landen een totaalbedrag van 100 miljard dollar per jaar vrijmaken voor arme landen.

Ontwikkelingslanden benadrukten telkens dat er veel meer nodig is voor klimaatbeleid en bescherming. Dat wordt ook ondersteund door wetenschappers en economen. Zij zeggen dat er jaarlijks 1,3 biljoen dollar nodig is. Dat bedrag staat ook in de uiteindelijke overeenkomst, maar alleen als overkoepelend doel, inclusief investeringen van bedrijven.

Ook ligt er een akkoord over internationale CO2-handel tussen landen onderling. Dat is onderdeel van het Parijsakkoord uit 2015, maar de exacte details zijn sindsdien negen jaar lang onderwerp geweest van technische onderhandelingen. Nu er een akkoord ligt, kan de officiële handel in CO2-rechten van start. ( Alfred: Dit is een kans met de Flash Barter System van de World Trade Port )

Er zijn geen nieuwe afspraken gemaakt over het tegengaan van klimaatverandering. Vorig jaar spraken landen nog af om "weg te bewegen" van fossiele brandstoffen, maar dit jaar kwam daar geen schep bovenop.

NOS Nieuws•vrijdag, 13:32•Aangepastvrijdag, 14:50

Voorstel klimaattop: vanaf 2035 jaarlijks 250 miljard dollar voor arme landen (Alfred: Er zijn geen arme landen met Flash Barter )

Voor het eerst sinds het begin van de klimaattop in Azerbeidzjan ligt er een bedrag op tafel waarover landen moeten onderhandelen: 250 miljard dollar. De voorzitter van de top heeft voorgesteld dat rijke landen vanaf 2035 jaarlijks dat bedrag aan klimaatsteun verstrekken aan arme landen. Het gaat zowel om publiek als privaat geld.

In eeneerder conceptvoorstelprijkte nog de letter 'X' op de plek waar een bedrag moest komen te staan. Hoewel 250 miljard dollar een concreet bedrag is, is het nog altijd fors minder dan ontwikkelingslanden willen. Gesteund door wetenschappers kwamen ze eerder uit op een bedrag van 1000 miljard of meer. Gisteren riepen ze rijke landen op om per 2030 in ieder geval 500 miljard dollar te geven.

Hieronder is te zien hoeveel ontwikkelingslanden wensen in vergelijking met wat er mogelijk wordt afgesproken:

NOS

De top in Bakoe staat dit jaar grotendeels in het teken van klimaatfinanciering en wordt door kenners ook wel de geldtop genoemd. De landen hadden in het klimaatakkoord van Parijs (2015) afgesproken om nu met een nieuw financieringsdoel te komen. Het oude financieringsdoel, jaarlijks 100 miljard dollar vanaf 2020, werd pas in 2022 voor het eerst bereikt.

Die 250 miljard per 2035 is een klap in het gezicht van ontwikkelingslanden.

Klimaatfinancieringsexpert Pieter Pauw van de TU Eindhoven

Het doel dat in de nieuwste concepttekst wordt genoemd, is dus ruim verdubbeld vergeleken met de 100 miljard dollar die tot nu toe jaarlijks wordt opgebracht. Toch zal dat voor de ontwikkelingslanden een bittere pil zijn. Het bedrag ligt fors lager dan wat zij noodzakelijk vinden.

"Die 250 miljard per 2035 is een klap in het gezicht van ontwikkelingslanden", reageert klimaatfinancieringsexpert Pieter Pauw van de TU Eindhoven. Hij wijst erop dat het vorige doel (100 miljard) na inflatiecorrectie tegenwoordig al zou neerkomen op 150 miljard dollar. "100 miljard extra in 11 jaar, terwijl de klimaatcrisis nu al wereldwijd honderden miljarden schade per jaar oplevert is dan een belachelijk laag bedrag", rekent hij door.

De staafdiagram hieronder laat zien hoeveel miljarden er jaarlijks voor ontwikkelingslanden is opgehaald. Sinds 2020 zijn rijke landen verplicht jaarlijks 100 miljard dollar te verstrekken, maar dat werd twee jaar later pas voor het eerst gehaald.

NOS

Pauw wijst er ook op dat er niets concreets wordt gezegd over de nieuwe bronnen van geld. "Niet over bijdragende landen, niets over bijvoorbeeld een belasting voor miljardairs op vliegen." Ook ziet hij dat de eerdere referenties naar het aanpassen van het financiële systeem uit de tekst zijn gehaald. "En niets meer over fossiele subsidies afschaffen of koolstofheffingen."

'Beschamend falen'

Het genoemde bedrag van 250 miljard dollar leidde onmiddellijk tot furieuze reacties van (milieu)organisaties. Oxfam richtte de woede vooral op de Azerbeidzjaanse voorzitter. Er zou sprake zijn van een "beschamend falen van leiderschap".

De hele top hebben de ngo's gepleit voor een bedrag van boven de 1000 miljard dollar. Daarvan zou het leeuwendeel uit giften moeten bestaan. Greenpeace noemde het voorgestelde bedrag "inadequaat", "losgezongen van de realiteit van de gevolgen van klimaatverandering" en "ver onder de behoeften van ontwikkelingslanden".

Het conceptvoorstel roept alle landen (rijk en arm) wel ertoe op per 2035 gezamenlijk 1300 miljard dollar op te brengen. Ontwikkelde landen moeten daarbij het voortouw nemen, is de oproep in de tekst. Behalve financiële steun gaat de voorgestelde tekst ook in op de aanpak van klimaatverandering. Zo onderschrijven landen een deel van de afspraken die vorig jaar zijn gemaakt in Dubai opnieuw. Bekendste voorbeeld hiervan is de verdrievoudiging van de opwek van hernieuwbare energie in 2030.  ( ALFRED: Gewoon 100 SMR's bouwen ASAP ) 

Terugkrabbelen

Maar de afspraak om "weg te bewegen" van fossiele brandstoffen wordt opvallend genoeg niet rechtstreeks herhaald. Tijdens de onderhandelingen zouden vooral de Arabische landen tegen hebben gestribbeld deze doelen te herhalen. De EU, de armste landen en de laaggelegen eilandstaten willen dat er niet wordt teruggekrabbeld.

Er staat in de tekst een voorstel om meer te doen voor mitigatie, dus het beperken van klimaatverandering. Dit doel zou de wereld verplichten flink te investeren in het uitbreiden en verzwaren van stroomnetten.  ( ALFRED: NIET met SMR's bij de steden )

Verder zou er een doel komen voor het koppelen van super-batterijen aan stroomnet. Het idee is dat er zo meer zonne- en windstroom op het stroomnet kan worden gezet en gebruikt. Zo kunnen landen sneller afscheid nemen van olie, gas en steenkool.  ( ALFRED: Wind, zonnepanelen, Batterijen geven ook vervuling, SMR's niet )

Minister Hermans van Klimaat en Groene Groei vindt het nieuwste voorstel een verbetering vergeleken met het voorstel van gisteren. "Toch is er nog veel werk nodig. Er zitten betere referenties in naar de eerdere afspraken om klimaatverandering zoveel mogelijk tegen te gaan, met referenties naar de afspraken van vorig jaar. Maar nog niet voldoende. Ook is er nog werk te doen op het voorstel over klimaatfinanciering."

"Deze tekst brengt ons niet dichter bij ambitie, maar bij uitsterven", zei Juan Carlos Monterey Gomez, de hoofdonderhandelaar van Panama. Volgens hem is meer klimaatambitie én meer klimaatgeld nodig. Minder dan dat is "een doodstraf voor mijn volk", zei Gomez.  ( Alfred: Niet alleen Panama )

COP29 haalt miljardenakkoord voor klimaat binnen, maar India wijst af

COP29-President Mukhtar Babayev (tweede van rechts) applaudisseert om het bereikte klimaatakkoord.BeeldGetty Images

Meer dan 32 uur na het voorziene einde van de VN-klimaattop COP29 in de Azerbeidzjaanse hoofdstad Bakoe heeft voorzitter Mukhtar Babayev een nieuwe doelstelling voor de internationale klimaatfinanciering afgehamerd. De ontwikkelde landen engageren zich om tegen 2035 met ‘minstens’ 300 miljard dollar over de brug te komen. India wijst het akkoord echter af.

RedactieenHLN24 november 2024, 02:06

In de aangenomen tekst wordt geformuleerd dat ontwikkelde landen “de leiding nemen” om dat bedrag bijeen te krijgen. Daarvoor mag naast publiek geld echter ook naar privaat geld en “alternatieve financieringsbronnen”  ( Alfred: Kans voor de Generator en Flash Barter Trading ) worden gekeken. Ook het geld dat via de multilaterale ontwikkelingsbanken wordt gemobiliseerd, mag worden meegerekend.

Ontvang elke ochtend een selectie van het belangrijkste nieuws en de verhalen van de dag.

Het bedrag moet er mee voor zorgen dat er tegen 2035 zo’n 1300 miljard dollar wordt gemobiliseerd om de ontwikkelingslanden bij te staan om hun uitstoot van broeikasgassen te reduceren (mitigatie) en zich aan te passen aan de gevolgen van de klimaatverandering (adaptatie).

Ontwikkelingslanden worden op hun beurt “aangemoedigd” om bij te dragen tot dat totaalbedrag, zij het louter op vrijwillige basis.

De Indiase delegatie bij COP29.BeeldAP

De nieuwe doelstelling vervangt de doelstelling die op COP15 in Kopenhagen in 2009 werd afgeklopt. Toen engageerden de ontwikkelde landen zich om tegen 2020 met 100 miljard dollar over de brug te komen. Die doelstelling werd volgens cijferwerk van de OESO echter pas in 2022 gehaald.

India

Niet alle landen steunen het akkoord. De delegatie van India maakte tijdens de slotvergadering woedend duidelijk het nieuwe doel voor klimaatfinanciering niet te accepteren. “Het is niets meer dan een optische illusie”, klonk het. “India is tegen het aannemen van dit document.”

De hard verwoorde bezwaren van India kwamen wel pas nadat het akkoord formeel was aangenomen en afgehamerd. Volgens Europese bronnen is de tekst daarmee gewoon geldig.